Macaristan ile AB arasında başkanlık krizi büyüyor: Budapeşte'nin görev süresi ertelenebilir
Avrupa Birliği, 2024 yılının ikinci döneminde AB başkanlığını Macaristan'ın üstlenecek olmasından endişe duyuyor. Avrupa Parlamentosu, Macaristan hükümetinin "hukukun üstünlüğü ve AB değerlerine uyum" gibi kriterleri tam anlamıyla karşılayamadığı için görevi devralmayı tartışıyor. AB'nin kararını önümüzdeki günlerde açıklaması bekleniyor.
Avrupa Birliği yetkilileri, 2024'ün ikinci yarısında AB başkanlığını Macaristan’ın yapacak olmasından endişe duyuyor. Yetkililer, "hukukun üstünlüğü ve AB değerlerine uyum kriterlerindeki endişeler" nedeniyle Macaristan'a verilecek dönem başkanlığını ertelemeyi tartışıyor.
AB-Macaristan ilişkilerinde Rusya çıkmazıAnalizAvrupa Parlamentosu; Macaristan hükümetinin, "AB'nin temel değerlerini zayıflatmaya yönelik kasıtlı ve sistematik faaliyetleri" hakkında Budapeşte'nin dönem başkanlığıyla ilgili görevlerini "inandırıcı bir şekilde yerine getiremeyebileceği" yönünde görüşlerini bildirdi.
MACARİSTAN İLE AB ARASINDA YAŞANAN SORUNLAR
Geçtiğimiz günlerde Avrupa Parlamentosu'nda konuşan Ursula von der Leyen, AB'nin Macaristan ile birçok konuda anlaşmazlık yaşadığını fakat en önemli konunun ülkedeki yolsuzluk iddiaları olduğunu açıkladı.
AB yardımları, Macaristan’ın hukuk devleti normlarını ihlal ettiği iddiaları üzerine geçen yıl durdurulmuştu. AB, Macaristan'da Orban iktidarı dönemine dair uygulamaları birçok kez kaygılı bir şekilde izlediğini dile getirdi. Brüksel, bu uygulamaların bir kısmının AB'nin temel normlarıyla asla uyuşmadığını, AB'nin yapısını teşkil eden sözleşmedeki hukuk devleti ilkelerinin uygulanmadığını ifade etmişti.
Moldova'nın başkenti Kişinev'de 70 bin kişi AB yanlısı gösteriler düzenlediAnalizBrüksel; Macaristan’ın Avrupa Konseyi'ndeki oy hakkının elinden alınmasını öngören ve "nükleer seçenek" olarak ifade edilen 7. maddenin uygulanmasıyla ilgili süreci 2018 yılında uygulamaya koymuştu.
MACARİSTAN’IN UYUM FONU DONDURULMUŞTU
AB, geçtiğimiz aylarda Macaristan için ayrılan 22 milyar euroluk uyum fonunun büyük bir bölümünü dondurduğunu açıklamıştı. Birlik, ülkedeki hukuksal problemler ve insan hakları ile ilişkili sorunlar çözülene kadar bu sürecin devam edeceğini duyurmuştu.
Avrupa Komisyonu Sözcüsü Stefan De Keersmaecker, konu hakkında verdiği demeçte, “Koşullar sağlanmadığı sürece, komisyon Macaristan’ın ödeme taleplerini karşılayamaz” ifadelerini kullanmıştı.
Orban hükümeti, AB’yi Ukrayna’ya verilmesi planlanan yardım paketini ve AB’nin küresel asgari kurumlar vergisini reddetmekle tehdit etmişti. Avrupa Komisyonu’nun 12 Aralık’ta 6,3 milyar euroluk fonu dondurmasının arkasından Budapeşte hükümeti bu kararları reddetme tehdidinden vazgeçmişti.
AB KARARI MACARİSTAN KANADINDA YOK HÜKMÜNDE
Macaristan’ın 1 Temmuz 2024 tarihinde 6 ay süreyle AB Dönem Başkanlığı görevi yapacak olmasına AP tarafından itiraz geldi. Gerekçe sebebi olarak Başbakan Viktor Orban ve hükümetinin "demokratik gerilemeye" neden olması gösterildi.
Budapeşte ise bu hususları çözüme ulaştırmaya ve Brüksel’in talepleri doğrultusunda hareket etmeye hazır olduğunu daha önce açıklamıştı.
Macaristan Başbakanı Orban: “Rusya’ya yaptırımları çıkmaz yol olarak görüyoruz”DünyaAvrupa Parlamentosu'ndaki kararların görüşülmesi konusunda oturumlara katılan ve Macar hükümetini temsilen bulunan Macaristan Adalet Bakanı Judit Varga, “Bu oylama tamamen gereksiz bir oylama, çünkü geri planda Macar dönem başkanlığının kurumsal hazırlıkları yüksek tempoda sürüyor. Konsey yetkilileriyle gün be gün Macar dönem başkanlığının hazırlıklarını yapıyoruz” ifadelerini kullandı.
BUDAPEŞTE-MOSKOVA İLİŞKİLERİNİN AB’YE YANSIMALARI
Avrupa Birliği ve NATO üyesi olan Macaristan, Rusya’ya yapılması planlanan yaptırımları onaylama konusunda Batı'dan baskı görürken diğer yandan da Moskova ile yapılacak olan doğal gaz ve nükleer santral inşaatı anlaşmaları sebebiyle arada kalmıştı.
Geçtiğimiz günlerde açıklamalarda bulunan Başbakan Orban, Moskova’ya uygulanacak yaptırımlara şiddetle karşı çıktığını ifade etti. Gerilimlerin yaşandığı dönemde Moskova’ya ziyarette bulunan Orban, ülkesine Rus doğal gazı sevkiyatının olumsuz etkilenmemesi için görüşmelerde bulunmuştu.
AB ve Macaristan arasındaki anlaşmazlıklar birçok sebebe göre yorumlanıyor. Bu anlaşmazlıkların başında Rusya-Ukrayna savaşı geliyor. Savaşın sonunda olması muhtemel bir barış sürecinin şekillenmesinde ortaya çıkacak koşullar, AB'nin dış politikasını tamamen değiştirebilecek bir öneme sahip gözüküyor.
AB'nin Rusya'ya karşı çıkarlarını ve gücünü savunabilmesi için birlik içinde otoritesini sağlamlaştırması, üye ülkelerle güvenilir ve disiplinli bir diyalog kurması gerekiyor. Macaristan bugün gösterdiği tavır ile buna karşı çıkıyor. Fakat Rusya'nın büyük sorun halini aldığı bir uluslararası arenada, Brüksel'in Macaristan üzerinde fazla bir baskı uygulayabilme şansı pek gözükmüyor.
AB-MACARİSTAN İLİŞKİLERİNİN GELECEĞİ NASIL ŞEKİLLENECEK?
AB'nin merkezi yapısının gelişmesinin yolunun "sorun yaratan Doğu Avrupa ülkelerini disiplin altına almaktan" geçtiği belirtiliyor. Ülkede gerekli olması durumunda nükleer başlıklı Amerikan füzesi yerleştirmeye açık olduğunu duyuran Budapeşte hükümeti, ulusal güvenliği açısından Brüksel'in isteklerine karşı çıkmayacak gibi görünüyor.
Ursula von der Leyen’in Pfizer ile yaptığı anlaşma büyük tepki topladıAnalizBrüksel tarafından geçtiğimiz günlerde yapılan açıklamada, Macaristan hakkında “uluslararası hukuk kurallarını ihlal etme” sebebiyle işlem başlatılacağı belirtilmişti.
Başbakan Orban’ın en büyük sorununun, kendisine oy veren seçmenlerin aynı zamanda AB’yi büyük bir şekilde desteklemeleri olduğu belirtiliyor.
Macaristan’ın dönem başkanlığının başlama tarihinden yaklaşık bir yıl önce “Macaristan Avrupa Birliği’nin dönem başkanı olmamalı” yolundaki Avrupa Parlamentosu kararının; Budapeşte yönetimi üzerinde baskı yaratmayı amaçladığı ifade ediliyor.
Savunma harcamalarını artıran Varşova, AB bölgesinde güçleniyorAnaliz