Ankara-Atina hattında Libya gerilimi tırmanıyor

Doğu Akdeniz ve Ege Adaları konusunda bir süredir gerilim yaşayan Türkiye ve Yunanistan, son olarak Libya’da karşı karşıya geldi. Yunanistan Başbakanı Miçotakis’in son açıklamaları, iki taraf arasında tansiyonu daha da yükseltti. Peki, Miçotakis, Türkiye ve Libya arasında hidrokarbon alanında mutabakat muhtırası imzalanması hakkında ne dedi? Ankara ve Atina, Libya’da hangi konularda anlaşamıyor?

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, geçtiğimiz günlerde Libya ile hidrokarbon alanında mutabakat muhtırası imzalandığını duyurmuştu. Çavuşoğlu, başta Yunanistan olmak üzere diğer Avrupa Birliği üyesi ülkelerin söz konusu anlaşmaya karışamayacaklarını ifade etmişti. Konu hakkında açıklamalarda bulunan Avrupa Komisyonu Dış İlişkiler Sözcüsü Peter Spano ise Ankara ile Trablus arasındaki mutabakatın yasallığının kabul edilmediğini söylemişti.

Türkiye ile Yunanistan’ın, son dönemde başta Doğu Akdeniz ve Ege Adaları olmak üzere birçok konuda gerilim yaşadığı biliniyor. Ankara ile Trablus arasındaki anlaşmaya Yunanistan’ın verdiği tepki sonrası tansiyon daha da yükseldi.

Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis, parlamentoda yaptığı konuşmada, Libya ile imzalanan anlaşmaya sert tepki gösterdi. Türkiye’ye “sağduyuya geri dönme” çağrısında bulunan Miçotakis, Ankara hükümetinin Yunanistan toprakları üzerinde hak iddia ettiğini ileri sürdü.

Yunanistan Başbakanı ayrıca, gerekirse ordu gücüyle toprakları savunmaya hazır olduklarını, müttefik ülkelerle de diplomatik iş birliğine başvuracaklarını dile getirdi. Miçotakis’in konuşması parlamentoda dakikalarca alkışlanırken; ABD Temsilciler Meclisi üyelerinden oluşan bir heyetin, Atina’da Yunan Başbakan ile Türkiye ile artan gerilimi görüşmesi dikkat çekti.

Atina’daki diplomatik kaynaklar, Türkiye ile Libya arasında imzalanan anlaşma sonrası Yunan yetkililerin Orta Doğu ülkelerine çıkarma yapmaya hazırlandığını belirtti. Öte yandan Almanya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christopher Burger de Ankara ile Trablus arasında yapılan anlaşmaya karşı çıktı. Burger, “Yunanistan’a karşı yapılan bu anlaşmanın yasal bir hükmü yok” ifadelerini kullandı.

DİBEYBE’DEN YUNANİSTAN’A YANIT GELDİ

Türkiye ile imzalanan hidrokarbon açıklaması, iki ayrı hükümetin bulunduğu Libya’da tartışmalara neden oldu. Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, Türkiye ile imzalanan anlaşmanın geçerli olmadığını savundu.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’e bir mektup gönderen Salih, Dibeybe hükümetinin yasal olmadığını söyledi ve Türkiye ile imzalanan anlaşmanın ulusal mutabakata aykırı olduğunu belirtti.

Diğer yandan Trablus merkezli February televizyon kanalına konuşan Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, Türkiye ile imzalanan anlaşmalarda yanlış olmaması için bir yıl boyunca tartışmaların yaşandığını ve daha sonra imza attıklarını vurguladı.

Dibeybe, yapılan anlaşma doğrultusunda Libya karasularında petrol arama çalışmalarını başlatmadan geri adım atmayacaklarını ifade etti. UBH Başbakanı, Türkiye ile imzalanan deniz anlaşmasına göre petrol arama çalışmalarının yapılacağını belirtirken, “Haklarımızdan kesinlikle taviz vermeyeceğiz” dedi.

İmzalanan mutabakatın, Libya’nın petrol servetini ve buna bağlı yatırımları güçlendireceğini söyleyen Dibeybe, “Enerji alanında birçok ülkeyle anlaşmalar yapacağız. Türkiye ile yaptığımız mutabakata bazı ülkelerin karşı çıkması beni ilgilendirmiyor” ifadelerini kullandı.

TÜRKİYE-YUNANİSTAN GERİLİMİ TIRMANIYOR

Atina hükümeti, uzun yıllardır Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki haklarını görmezlikten gelen bir politika sergiliyor. Mısır, İsrail, GKRY, BAE, Suudi Arabistan ve İtalya gibi ülkelerle Doğu Akdeniz’de yıllardır ittifak kurma arayışında olan Yunanistan, Ankara hükümetini bölgede yalnızlaştırmayı amaçlıyor.

Ancak Türkiye’nin ilişkilerinde sorun yaşadığı Suudi Arabistan, Mısır, İsrail, BAE ve Suudi Arabistan ile son dönemde attığı normalleşme adımları, Yunanistan’ın endişelerini artırıyor.

Yunanistan, son dönemde Ege Adaları’nı hukuksuz bir şekilde silahlandırıyor. Üst düzey Yunan yetkilileri, bu adaları ziyaret ederek Türkiye karşıtı açıklamalarda bulunuyor. ABD, Fransa ve İngiltere gibi ülkelerle sık sık askeri anlaşmalar imzalayan Yunanistan, bölgede gerçekleştirdiği ortak tatbikatlar nedeniyle Türkiye’den sert tepki görüyor.

Ankara hükümeti, ABD’nin Dedeağaç, Girit ve Selanik gibi Yunanistan şehirlerindeki askeri faaliyetlerini sık sık eleştiriyor. Washington’un son dönemde yoğunlaşan silah sevkiyatına dikkat çeken Türkiye, bu faaliyetlerin hangi niyetle yapıldığını sorguluyor.

Türkiye ile Libya arasında imzalanan hidrokarbon anlaşması, bölgedeki tansiyonun daha da yükselmesine neden oldu. Atina hükümeti, 2019 yılında Türkiye ile Libya arasında imzalanan deniz yetki alanlarının belirlenmesine ilişkin mutabakata da karşı çıkmış ve sert tepki göstermişti.

Yunanistan Başbakanı Miçotakis’in “Gerekirse ordu gücüyle topraklarımızı savunmaya hazırız” sözleri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sık sık “Bir gece ansızın gelebiliriz” ifadelerini tekrar etmesi; ilerleyen dönemde iki taraf arasındaki siyasi ve askeri krizin daha da tırmanacağını gösteriyor.