Nijer'deki darbenin Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’na yansımaları

Nijer'de bir grup asker 26 Temmuz'da televizyondan darbe yaptıklarını duyurdu ardından da General Abdurrahmane (Ömer) Tchiani kendisini ülkenin yeni lideri ilan etti. 
 
Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) ise 30 Temmuz’da Nijerya’nın başkenti Abuja’da, Nijer’deki darbe gündemiyle olağanüstü toplandı. 
 
Toplantının ardından yapılan açıklamada, "ECOWAS, Başkan Muhammed Bazum'un, Afrika Birliği ve Uluslararası toplum tarafından tanınan Nijer Cumhuriyeti'nin seçilmiş meşru Devlet Başkanı olduğunu teyit etmektedir. Bu bağlamda, sadece Başkan Bazum'un veya usulüne uygun olarak yetkilendirilmiş kişilerin resmi işlemleri ECOWAS tarafından tanınacaktır. Başkan Bazum'un derhal serbest bırakılması ve Nijer Devlet Başkanlığı görevinin iade edilmesi çağrısında bulunarak ülkede anayasal düzenin tam olarak yeniden tesis edilmesini talep ediyoruz" denildi. 

Batı ve Orta Afrika'da darbeler nedeniyle güvenlik ve yönetişim sorunları derinleşiyorDünya

ECOWAS, söz konusu talepler konusunda Nijer'deki askeri yönetime 1 hafta süre verdi. Taleplerin karşılanmaması durumunda güç kullanılabileceği belirtildi. 

Açıklamada, "Başkan Bazum'dan kasıtlı olarak gelebilecek her türlü istifayı reddediyoruz. Ayrıca Bazum'un yasa dışı alıkonmasını bir rehine durumu olarak değerlendiriyoruz. Taleplerin bir hafta içerisinde karşılanmaması halinde Nijer'de anayasal düzenin yeniden tesis edilmesi için gerekli tüm tedbirleri alacağız. Bu tedbirler güç kullanımını da içerebilir. Bu amaçla ECOWAS Genelkurmay Başkanları derhal bir araya gelecektir" ifadelerine yer verildi. 

ASKERİ MÜDAHALE UYARISI YAPAN ECOWAS’A DESTEK 

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu; Benin, Burkina Faso, Fildişi Sahili, Gambiya, Gana, Gine, Gine Bissau, Liberya, Mali, Nijer, Nijerya, Senegal, Sierra Leone, Togo, Yeşil Burun Adaları’ndan oluşuyor. 
 
28 Mayıs 1975 tarihinde kurulan bu kuruluşun amacı; üye ülkelerde halkın refahını artırmak, sürdürülebilir ekonomik büyüme ve kalkınma sağlamak, bölge içinde iş birliğini geliştirmek ve bütünleşmeyi sağlamak, malların, hizmetlerin ve insanların serbest dolaşımı ve topluluk dışından yapılan ithalatta ortak gümrük tarifesi uygulanmasını öngören ortak pazar ve ortak para birimine sahip bir ekonomik ve siyasi birlik kurmak olarak açıklanıyor. 

 
Ancak ECOWAS, Nijer'e askeri müdahale tehdidinde bulunuyor. Topluluk darbe karşısında Fransa ve ABD yanlısı bir tutum sergiliyor.

Senegal, Fildişi Sahili, Benin ve Nijerya da üyesi oldukları ECOWAS'ın askeri müdahalesini destekliyor. 
 
Nijerya ordusu, Nijer'deki darbe sonrası bu ülkeye askeri müdahale dahil olmak üzere çeşitli tedbirler alan Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu'nun (ECOWAS) tüm kararlarını desteklediğini açıkladı. 
 
Nijerya Genelkurmay Başkanı Christopher Musa, yaptığı açıklamada; bölgedeki demokrasiye desteğini tekrarlayarak ECOWAS tarafından emir verilmesi halinde Nijer'e müdahale edeceklerini söyledi.

ECOWAS ve Fransa tarımsal kalkınma anlaşması imzaladıEkonomi

Nijer ordusunun yönetimi ele geçirmesini desteklemeyeceğini belirten Musa, "(Nijerya Devlet Başkanı Bola Ahmed Tinubu) Başkanın dediği gibi, sorunlar devam ederse harekete geçilecek. Biz hazırız ve müdahale emrini alır almaz müdahale edeceğiz. Başarılı olacağımızdan kesinlikle eminiz. (Nijer'deki askerler) Onlara başarılı olma şansı vermeyeceğiz" dedi.
 
Genelkurmay Başkanı, ECOWAS ülkelerinin gereken önlemleri aldığını ve Tinubu'nun komşu ülkelerdeki mevkidaşlarıyla görüşmeler yaptığını kaydetti. 
 
Senegal Dışişleri Bakanı Aissata Tall Sall da Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun (ECOWAS) Nijer'e askeri müdahalede bulunmaya karar vermesi halinde Senegal’in buna destek vereceğini açıkladı. 
 
Bakan Sall, “Senegal, bu darbelerin durdurulması gerektiğine inanıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Sahel Bölgesindeki radikal örgütlerle mücadeleyi öne sürerek askerlerin iktidarı ele geçirdiğine vurgu yapan Sall, “Güvensizliğe son verdikleri bir an oldu mu? Gördüğümüz yer, iktidara geldikten sonra askerlerin sivil rolleri üstlendiğidir” açıklamasını yaptı. 

“ECOWAS’IN MÜDAHALESİNİ SAVAŞ İLANI SAYARIZ” 

Burkina Faso ve Mali’deki askeri yönetimler ise Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun Nijer’e olası askeri müdahalesinin, kendilerine karşı bir savaş ilanı olacağını duyurdu. 
 
Mali Hükümet Sözcüsü Abdoulaye Maiga, ECOWAS’ın Nijer’deki ordu yönetimine karşı düzenleyebileceği askeri müdahaleye ilişkin Burkina Faso ve Mali adına ortak bildiri okudu. 
 

Bildiride; Mali ve Burkina Faso halklarının, darbe sonrası ECOWAS’ın uyguladığı yaptırımlar karşısında Nijer halkıyla dayanışma içinde oldukları kaydedildi. 

“ECOWAS, Nijer’e askeri müdahalede bulunursa bu, Burkina Faso ve Mali’ye savaş ilanı olur” ifadelerine yer verilen bildiride; bu müdahalenin, NATO’nun Libya’ya müdahalesinde olduğu gibi bölgeyi uzun vadede istikrarsızlaştıracağı uyarısında bulunuldu.

Bildiride; müdahalenin gerçekleşmesi halinde Mali ve Burkina Faso’nun ECOWAS’tan çekilebileceği belirtildi. 
 
Burkina Faso ve Mali'nin yanı sıra Gine Devlet Başkanı Mamady Doumbouya da "askeri müdahale de dahil olmak üzere ECOWAS'ın önerdiği yaptırımlara katılmadığını" ifade etti. 

ASKERİ YÖNETİMDEN BATI AFRİKA ÜLKELERİNE TEHDİT 

Nijer'de yönetime el koyan ordu, ECOWAS’ın olası bir askeri müdahalesine aynı şekilde karşılık vereceklerini duyurdu.

Ordu yönetimi, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun (ECOWAS) Nijer'e askeri operasyon düzenlemesi halinde üye ülkelerden birine saldıracaklarını açıkladı.
 
Açıklamada; “ECOWAS, Nijer’e askeri müdahalede bulunursa, dostlarımız (Gine, Mali, Burkina Faso) hariç üye ülkelerden birine ani bir saldırı düzenleriz” denildi.  

Nijer'de Başkanlık Muhafızlarının gerçekleştirdiği darbe başarıya ulaştı: Durumun geleceği belirsizliğini koruyorAnaliz

Nijer'de yapılan darbe sonrası askeri yönetime verilen bir haftalık süre bugün sona erdi.

ECOWAS, bu süre zarfında taleplerinin karşılanmaması durumunda askeri müdahale dahil her seçeneği değerlendireceklerini duyurdu. Alınan karar kapsamında ECOWAS ülkeleri, Nijer'e tüm hava ve kara sınırlarını kapattı ve Nijer'in, Batı Afrika Devletleri Merkez Bankasındaki (BCEAO) varlıklarını dondurdu. 

Ancak ECOWAS ikiye bölünmüş durumda. Burkina Faso, Mali ve Gine, Nijer’deki ordu yönetimini desteklerken; Senegal, Fildişi Sahili, Benin ve Nijerya ECOWAS’ın yanında yer alıyor. Bu durumun topluluk içinde ciddi sorunlara yol açacağı düşünülüyor.
 
Nijer, emperyalist güçlerin yeni adresi haline geliyor. Avrupa Birliği (AB), ECOWAS'ın tüm kararlarını destekliyor.

ECOWAS'ın Nijer'deki askeri cuntaya yönelik kararına ABD, İngiltere ve Fransa da destek veriyor. 

 
Devrik lider Bazum, militan İslamcılara karşı savaşta Batı’nın sıkı müttefiklerinden biriydi. Aynı zamanda güçlü bir ekonomik ortaktı. Ancak General Tchiani’nin devlet başkanını 26 Temmuz’daki darbeyle devirmesinden sonra sokaklarda Rus bayrakları görülmeye başlandı. 
 
Nijer halkının bir kısmı Fransa’nın ülkeden gitmesini yerine Rusya’nın gelmesini istiyor.

Halk, Moskova yönetiminin ülkeye yardım edeceği konusunda oldukça iyimser. Bu durum, kıtadaki Fransız karşıtı dalganın giderek yayıldığını gösteriyor. Fransa eski sömürgelerindeki nüfuzunu bir bir kaybediyor. 
 
Nijer, Rusya-Batı çekişmesinin yeni adresi olurken Afrikalı siyasi ve dini liderlerin taraflar arasındaki ara buluculuk görüşmeleri devam ediyor.

Taraflar arasında anlaşma sağlanamazsa Nijer, bir iç savaşla karşı karşıya kalacak. Ülkede darbe destekçileri kadar darbe karşıtları da var.

Nijer'e dışarıdan bir müdahale yapılması halinde de Afrika’da yeni bir çatışma ortamı yaratılmış olacak. 

AB, Nijer'deki darbe yönetimini tanımayacağını duyurduDünya