NATO-Rusya krizinin Türkiye’ye yansımaları…

Rusya ile Ukrayna arasındaki siyasi ve askeri kriz uzun bir zamandır devam ediyor. Türkiye ise ABD-NATO-Rusya ile ilişkilerinde denge politikası izliyor. Peki, Rusya-Ukrayna krizinde Türkiye ara bulucu olabilir mi? Türkiye, NATO-Rusya krizinde nasıl bir rol oynayacak?

Geçtiğimiz günlerde resmi ziyaret kapsamında Arnavutluk’a giden Cumhurbaşkanı Erdoğan, burada önemli mesajlar verdi. Ziyaret sonrası gazetecilerin sorularını yanıtlayan Erdoğan, Rusya ile Ukrayna arasında son dönemde artan gerginliğe değindi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Moskova’nın Kiev’i işgal edemeyeceğini belirtirken, Ukrayna’nın güçlü bir ülke olduğunu vurguladı. Moskova hükümetine “kendi durumunu gözden geçirmesini” öneren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Ben bir yerin topraklarını işgal edeyim, alayımmantığıyla bu işler yürümez. Ukrayna’da ne yaptı Rusya? Kırım’a çöktü” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ayrıca, Moskova’nın Suriye’deki askeri üslerinden de rahatsızlık duyduğunu dile getirdi. Rusya’nın Esad’a verdiği desteğe dikkat çeken Erdoğan, Moskova’nın ülkeden çekilmesi durumunda Esad’ın ‘ayakta duracak hali olmadığını’ belirtti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ile gerçekleştirdiği basın toplantısında ise NATO ile ilişkilere değindi. Türkiye’nin NATO ile ilişkileri hakkında kendisine yöneltilen bir soruya yanıt veren Erdoğan, “NATO ile ilgili atılacak adımlarda her zaman bizler üzerimize düşen görevi bugüne kadar nasıl yaptıysak, bundan sonra da yapmaya devam edeceğiz. Balkanlar’ın barışı, huzuru için üzerimize düşeni bugüne kadar nasıl yaptıysak bundan sonra da yapmaya devam edeceğiz” dedi.

TÜRKİYE ARA BULUCU OLABİLİR Mİ?

Türkiye, uzun zamandır Ukrayna ile iyi ilişkilere sahip. Siyasi ve ekonomik ilişkilerin yanı sıra iki ülkenin askeri ilişkileri de her geçen gün gelişiyor. Türkiye’den Bayraktar TB2 insansız hava aracı (İHA) alan Kiev, ileride daha fazla alabileceğini dile getiriyor. Ukrayna hükümeti, TB2 İHA ve SİHA’ların, ilerleyen dönemde Kiev’de üretilebileceğini belirtiyor.

Türkiye, Kırım’ın Rusya tarafından ilhakını tanımıyor. 2014 yılından bu yana Kırım’ın ilhakı nedeniyle Moskova’ya tepki gösteren Ankara, bölgeyi Ukrayna’nın toprağı olarak görüyor. Türkiye; Donbass, Donestk ve Lugansk gibi bölgeleri de Ukrayna’nın toprağı olarak kabul ediyor. Rusya’nın bölgedeki faaliyetlerinden ve askeri hareketliliğinden rahatsız olan Ankara, siyasi olarak Kiev hükümetini destekliyor.

Ancak Ankara’nın Rusya-Ukrayna krizinde tam anlamıyla taraf olduğu söylenemez. Daha önce Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu tarafından yapılan açıklamalarda, Türkiye’nin, Kiev-Moskova krizinde net bir taraf tutmadığı belirtilmişti.

Türkiye, Rusya ile siyasi, ekonomik ve askeri ilişkilerinde son yıllarda önemli gelişme kaydetti. S-400 hava savunma sistemini Rusya’dan satın alan Türkiye; ABD ve NATO’nun sert tepkileriyle karşı karşıya kaldı. Ayrıca Ankara hükümeti; Suriye, Doğu Akdeniz, Afganistan, Libya ve Karabağ konularında Moskova ile sürekli temas kurdu. Türkiye ve Rusya’nın Suriye’deki iş birliği; İdlib başta olmak üzere birçok bölgede gerilimin azalmasını beraberinde getirdi.

Ankara ile Moskova arasındaki iş birliği; Suriye’nin kuzeyi başta olmak üzere Kafkaslar ve Orta Asya’da olumlu etkisini gösterdi. Kısa bir süre önce Türkiye’nin Rusya’dan ikinci bir S-400 hava savunma sistemi alabileceği de gündeme gelmişti.

NATO-RUSYA KRİZİ TÜRKİYE’YE NASIL YANSIYACAK?

Doğu Avrupa’da Rusya ile NATO arasındaki siyasi ve askeri kriz her geçen gün tırmanıyor. NATO, Ukrayna ve Gürcistan’ı ittifaka dahil edebilmenin hesaplarını yapıyor. Kiev ve Tiflis’i ittifaka dahil ettiğinde Rusya’nın Doğu Avrupa’daki etkisini azaltacağını düşünen NATO; bu bölgedeki nüfuzunu her geçen gün artırıyor. NATO; özellikle Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya gibi ülkelere yoğun askeri sevkiyatta bulunuyor.

Rusya ise Ukrayna’nın NATO üyeliğini bir ‘kırmızı çizgi’ olarak görüyor. Ukrayna’nın ittifaka dahil olması halinde NATO uçakları ile Moskova arasındaki mesafenin 15 dakikaya düşeceğini söyleyen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kiev’in üyeliğini önlemek için her türlü adımı atıyor.

Rusya, Ukrayna’nın doğusunda sınıra yakın bölgelere yoğun askeri sevkiyatta bulunuyor. Ukrayna istihbaratı, bölgede 92 bin Rus askerinin konuşlandığını öne sürüyor. ABD istihbaratı ise Rusya’nın yakın bir zaman içerisinde Ukrayna’yı işgal edeceğini ileri sürüyor.

NATO-Rusya krizinin tırmandığı bu dönemde, Türkiye’yi de zorlu bir süreç bekliyor. Türkiye, her iki tarafla da siyasi ve ekonomik ilişkilerini geliştiriyor. İki taraf arasında bir denge politikası izleyen Türkiye, kesin olarak taraf tutmaktan kaçınıyor. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Arnavutluk’ta yaptığı açıklamalar; Ankara hükümetinin, ilerleyen dönemde NATO ile iş birliğini güçlendireceğini gösteriyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamaları; Türkiye’nin Karadeniz’deki NATO-Rusya krizinde, ittifaka daha yakın olduğunu gözler önüne seriyor. Ancak Ankara’nın iki taraf arasında askeri bir çatışmadan yana olmadığını söylemek mümkün. İki taraf arasında askeri bir çatışma çıkması durumunda, Türkiye’nin ara bulucu rolü üstlenmesi gündeme gelebilir.