Batı'nın Kiev'e desteği azalıyor: Putin, Ukrayna üzerindeki askeri baskıyı artırıyor

İsrail ile Hamas arasında Gazze'de devam eden savaş, Rusya'nın askeri alanda başarılarının artması ve Avrupa'da değişen siyasi dinamikler; ABD ve Batı'nın Ukrayna'ya yönelik askeri desteğinin azalmasını beraberinde getirdi. Peki, 2024 yılında Ukrayna'yı neler bekliyor?

21/12/2023 17:10 Güncelleme: 10/06/2024 14:22

Son yarım yüzyılda askeri açıdan güçlü ülkelerin, Vietnam ve Ukrayna gibi ülkelerle savaşlarındaki başarısızlıkları, uluslararası politikanın karmaşık gerçeklerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.

Bu "kaybetme" durumu askeri mağlubiyetin ötesinde, toplumların kalpleri ve zihinlerine yönelik mücadelede başarısızlık ve insan hakları, demokrasi, özgürlük veya kadınların özgürleştirilmesi gibi hedeflerin başarısızlıkla sonuçlanması anlamına da geliyor.

Özellikle Orta Doğu'da ortaya çıkan büyük maliyetler göz önüne alındığında, ABD'nin 11 Eylül 2001'den bu yana sürdürdüğü "Teröre Karşı Küresel Savaş", entelektüel ve ahlaki açıdan bir felaket olarak da değerlendiriliyor.

ABD'nin terörle mücadele adı altında gerçekleştirdiği faaliyetlerde, dünya halklarının vicdanınında derin yaralar oluşturan birçok operasyona imzasını atması; uzun yıllardır uluslararası kamuoyunda tartışılmaya devam ediyor.

ABD ayrıca, bugüne kadar dünyanın en büyük askeri harcamalarını yapan, müdahaleci ve savaşa eğilimli dış politikasıyla küresel üsler kurma yolunda önemli adımlar atan bir ülke olarak öne çıkıyor.

Ancak bu etkileyici askeri güce rağmen savaşlarda başarı elde etme konusunda zorluklar yaşanıyor. Son cereyan eden Rusya-Ukrayna Savaşı da buna bir örnek...

Rusya'nın 28 Şubat 2022 tarihinde başlattığı Ukrayna'ya yönelik işgal ve savaş daha da karmaşık bir hale geldi.

Gelinen son süreçte Rusya, işgal ettiği bölgelerde savunma kapasitesini artırdı ve yaz aylarıyla birlikte Ukrayna'ya karşı daha saldırgan bir pozisyona geçti. Süreç her şeye rağmen tüm yıkıcılığıyla devam ederken iki taraf da savaşın farklı yönlerini denedi ve ciddi kayıplarla karşılaştı.

Ukrayna ordusu ise başından beri savunmada kaldığı savaşta, ABD ve NATO'nun da telkinleriyle geçen yaz taarruza geçtiğini ve ülkenin güneydoğusunda ilerlediğini açıklamıştı. Ancak bugün görüyoruz ki saldırı beklenen hızda ilerlemiyor.

UKRAYNA GİDEREK YALNIZLAŞIYOR

Ukrayna, Batı'dan aldığı büyük miktarda silah ve askeri destekle saldırıya geçtiğinde Kiev'in amacı, Rusya'yı doğu ve güneydeki işgal altındaki topraklardan tamamen çıkarmaktı. Ancak Ukrayna'nın bu karşı saldırısı ve ilerlemesi beklenen sonuçları vermedi.

Kimi uzmanlar Ukrayna'nın zaman kaybettiğini dile getirirken, kimi uzmanlar ise NATO'nun sağladığı silah ve mühimmatı Kiev'in etkili bir şekilde kullanmadığına dikkat çekti.

Ukrayna ordusunun hedeflerine tam anlamıyla ulaşamadığı ve bölgede yalnızlaşma sürecinin başladığı değerlendiriliyor. Dolayısıyla İsrail'in Gazze'ye saldırısı ve değişen siyasi dinamikler nedeniyle Batı'dan gelen desteğin azalması, Ukrayna'nın Rusya saldırıları karşında yalnızlaşmasına neden oldu.

SAHADA VE PSİKOLOJİDE İBRE YÖN DEĞİŞTİRDİ

Ukrayna'nın müttefiklerinden askeri ve maddi destek alamaması, sahada Rusya’ya daha fazla direnmesini ve hava savunma sistemlerini aktif tutmasını olumsuz etkiliyor.

Savaşın başında Ukrayna insansız hava araçları konusunda güçlü bir avantaja sahipken, o zamandan bu yana Rus kuvvetleri, kısa menzilli küçük insansız hava araçlarını kullanma konusunda Ukrayna birlikleriyle aynı seviyeye geldi.

Askeri analist Rus Michael Kofman, Rusya-Ukrayna çatışmasındaki insansız hava araçlarıyla ilgili, Rusya'nın artık daha fazla insansız hava aracına sahip olduğunu ve bu konuda avantajlı hale geldiğini vurguladı.

Kofman, Rusya'nın 2024'te topçu mühimmatı, insansız hava araçları, uzun menzilli insansız hava araçları ve seyir füzeleri üretiminde de maddi olarak avantajlı olacağını ifade etti.

Bölgedeki savaşa dair analistlerin düşüncelerini dikkate aldığımızda da ibre büyük oranda terse dönmüş durumda.

Rus siyasetiyle ilgili araştırma merkezi olan Mayak İstihbarat Danışmanlığı Başkanı Mark Galeotti, geçtiğimiz günlerde, "Ukraynalıların acı verici derecede az rezervi var" diye uyardı.

Galeotti ayrıca, ''Moskova, Ukrayna'nın savunma hatlarını aşmayı başarırsa Rus kuvvetleri o zaman gerçekten iletişim hatlarına, ikmal hatlarına ve arka ikmal üslerine zarar verebilir" ifadelerini kullandı.

Tüm bunlara ilave olarak Batı, Washington ve Brüksel'deki engeller nedeniyle askeri yardımın silah tedariki hızını sürdürme konusunda sorunlar yaşıyor.

Rusya ise füze, tank ve diğer silah üretimini giderek artırıyor. ABD, eylül ayında Kuzey Kore ile varılan anlaşma kapsamında Moskova'nın mühimmat almaya başladığını açıkladı.

Rusya, Ukrayna'nın hava savunmasını zayıflatma amacıyla İran yapımı Şahed patlayıcılı insansız hava araçlarıyla Kiev'e ve diğer bölgelere saldırılarını artırdı.

Gelinen son noktada Rus ordusu, savaşın başlarında kendisini rahatsız eden zayıflıkları ve eksiklikleri giderdi ve Ukrayna'nın saldırılarına karşı yeni silahlar ve taktikler geliştirmeye devam ediyor.

Rusya; ordusunu güçlendiren önemli bir yenilik olarak Sovyet yapımı eski bombalarını, uzaktaki hedefleri hassas bir şekilde vurmalarına olanak tanıyan kanatçıklar ve GPS sistemi ile donatılmış akıllı silahlara dönüştürüyor.

ZELENSKI'Yİ DÜŞÜNDÜREN EKSİKLİKLER

Ukrayna'nın bölgede işini zorlaştıran ve savaşın seyrini etkileyecek nedenlerden biri de; Kiev'in hava savunma sisteminin Rusya'nın seyir füzelerine karşı zayıf durumda olması.

Geçtiğimiz kış Rusya, Ukrayna'nın enerji ağını acımasızca vurarak uzun süreli kesintilere neden olmuş, ancak yüksek derecede dayanıklılık gösteren elektrik ağını devre dışı bırakmayı başaramamıştı. Fakat Ukraynalı yetkililer, Rusya'nın saldırıları nedeniyle bu kışın daha zorlu geçebileceği konusunda sürekli uyarıyor.

Batı, Kiev'i ve diğer kilit bölgeleri korumak için hava savunma sistemleri sağlamış olsa da, Ukrayna'nın farklı yönlerden yapılacak büyük füze saldırılarıyla başa çıkması zor olabilir.

Ukrayna'nın müttefikleri birkaç düzine ABD yapımı F-16 savaş uçağı sözü vermişti. Ukraynalı pilotlar Romanya'da eğitim görmeye devam ediyor. Ancak savaş uçaklarının bölgeye ne zaman varacağı ise belli değil.

Batılı uzmanlar, Moskova'nın olası büyük saldırısına karşı Ukrayna'nın da güçlendirilmiş savunma inşa etmesi gerektiğini vurguluyor.

Dünya İsrail-Filistin çatışması nedeniyle tüm odağını Orta Doğu'ya çevirmiş durumda. Avrupa ve NATO'nun, sürekli değişen siyasi dinamikler nedeniyle Ukrayna'ya eskisi gibi destek vermediği görülüyor. Ukrayna'nın bölgede giderek yalnızlaşan bir profile doğru evrildiğini söylemek mümkün.

Rusya'nın kaybolan özgüvenini geri kazanması ve Ukrayna iç siyasetinde Zelenski'ye duyulan güvenin eskisi kadar güçlü olmadığı gerçeği, Ukrayna'nın direncini kırmaya devam ediyor. Dolayısıyla 2024 yılının Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, Ukrayna halkı ve Ukrayna ordusu için zorlu geçeceği öngörülüyor.

Vladimir Vladimiroviç Putin Rusya Federasyonu Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Volodimir Oleksandroviç Zelenski Ukrayna