Rusya'nın askeri gücü Ukrayna işgaline yeter mi?
Dünya gündemini en çok meşgul eden konu olan Rusya-Ukrayna krizinde gerilim tırmanıyor. Rusya işgal iddialarını reddetse de bölgedeki askeri faaliyetleri aksini gösteriyor. Diğer yandan, Rusya’nın askeri gücünün kapsamlı bir işgal için yeterli olmadığı, ancak tehdidi sürdürerek Batı’daki çatlakları derinleştirmek istediği düşünülüyor.
ABD başta olmak üzere Batı tarafından Ukrayna’nın işgalinin her an gerçekleşebileceğine dair ardı ardına açıklamalar yapılıyor. Diğer yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ne düşündüğü veya planladığına ilişkin net bir tahminde bulunmak oldukça zor.
Bazı analistler, bunun bir taktik olduğunu ve Putin’in parçası eksik bırakılmış bir yapboz gibi resmin tamamını görmeyi engellediğini ifade ediyor. Kremlin’in asıl amacı herkesin tahminde bulunması, ancak kimsenin genel bir yorum yapamaması olarak görülüyor.
Rusya-Ukrayna krizine dair net olarak bilinenler arasında sınıra konuşlandırılan 100 bin Rus askeri, Moskova’nın karada ve denizde başlattığı askeri tatbikatlar, Belarus-Rusya tatbikatları, Putin’in Rusları ve Ukraynalıları “tek bir halk” olarak görmesi ve Ukrayna’nın NATO üyeliğine karşı olması yer alıyor.
Ukrayna krizindeki eksik parçalardan biri de Rusya’nın askeri gücü. Olası bir işgal senaryosunda Rus birliklerinin ne kadar hazır olduğu ve Batı destekli Ukrayna’ya karşı neler yapabileceği tartışılıyor.
RUSYA’NIN KAÇ ASKERİ VAR?
ABD’nin Rusya’yı işgal planı ile suçlamasına rağmen Rus hükümet yetkilileri saldırı planlarını reddediyor. Son olarak salı günü Moskova’dan yapılan açıklamada, tatbikatların tamamlanmasının ardından bazı askeri birliklerin Ukrayna sınırından geri çekildiği bildirildi. Ancak ABD’li yetkililer ise söz konusu geri çekilmenin doğru olmadığını ve ilave 7 bin asker daha konuşlandırıldığını söyledi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de benzer bir açıklama yaparak, “Rusya askeri yığınak yapmaya devam ediyor gibi görünüyor” dedi.
ABD Başkanı Joe Biden, Rusya’nın Ukrayna sınırına yaklaşık 150 bin asker konuşlandırdığını belirtti. Ukraynalı analistler ise hava ve deniz personeli de dahil olmak üzere 147 bin Rus askerinin sınırda konuşlandığını öne sürdü.
Belarus’taki askeri tatbikatlara ise yaklaşık 30 bin askerin katıldığı kaydedildi. Bu birlikler tank, topçu, hava ve deniz güçleri ile de destekleniyor.
Çarşamba günü gazetecilere demeç veren İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, Rusya'nın kara kuvvetlerinin yüzde 60'ının Ukrayna'nın Rusya ve Belarus sınırlarına yakın olduğunu söyledi. Ayrıca askerlerin toplanma alanlarının “daha agresif” olarak adlandırdığı yerlere doğru kaydırıldığını sözlerine ekledi.
Düzenli Rus birliklerine ek olarak, Ukrayna’nın Luhansk ve Donetsk bölgelerinde yaklaşık 15 bin Rus ayrılıkçının bulunduğu tahmin ediliyor. Ukraynalı yetkililer ise bu sayının daha yüksek olduğunu öne sürüyor.
Aralık ayında yayınlanan ABD merkezli bir istihbarat raporunda, Rusya’nın toplam asker sayısının hızla 175 bine çıkabileceği öngörüldü. İşgal için gerek olan kilit destek birimlerinin de son günlerde muharebe birliklerinin yanında yer aldığı belirtildi. Bunların arasında tank tamir atölyeleri, çamur temizleme ekipmanları ve bazı bölgelerde kan temini yapılan sahra hastaneleri olduğu düşünülüyor.
İngiliz Bakan Wallace, sahra hastanelerinin bölgeye yerleştirilmesinin devam ettiğini söyledi. Başbakan Boris Johnson ise sahra hastanelerinin varlığının sadece işgale hazırlık olarak yorumlanabileceğini vurguladı.
Rusya’nın dört bir yanından gelen birlikler, Ukrayna sınırına yakın olarak konuşlandırılan yaklaşık 35 bin askeri personele eklendi. Bazı birimler, ülkenin doğusundan yaklaşık 7 kilometre yol kat etti. Ağır zırhlı araçların bir kısmı Ukrayna sınırından yaklaşık 130 kilometre uzaklıktaki Kursk’tan geçerek demiryolu ile getirildi. Diğer araçlar ise Bryansk bölgesindeki Karachev üzerinden karayoluyla geldi.
Kırım’a ait uydu görüntülerinde şubat ayı başında ilave 10 bin askerin geldiği tespit edildi. Analistler, piyade ve hava kuvvetlerinin de bulunduğu birimlerin en üst düzeyde hazır olduğunu düşündüklerini söyledi.
Askeri analistler, tam kapsamlı bir Ukrayna işgali için Rusya’nın şu anda bir araya getirdiğinden çok daha fazla asker gerektiğini tahmin ediyor.
SOĞUK SAVAŞ’TAN BU YANA EN BÜYÜK ASKERİ YIĞINAK
Putin’in en büyük destekçilerinden Alexander Lukashenko’nun başında olduğu Belarus ile ortak askeri tatbikatların 20 Şubat’a kadar sürmesi planlanıyor. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Moskova’nın Belarus’a 30 bin asker konuşlandırdığını ve bunun da Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana ülkedeki en büyük askeri konuşlandırma olduğunu söyledi.
Uydu görüntülerine göre, Ukrayna sınırından 72 kilometreden az mesafede, Belarus’taki Yelsk yakınlarında kısa menzilli balistik füze fırlatıcılarının olduğu tahmin ediliyor. Belarus’taki Rus birlikleri arasında hava savunması, mühimmat ve tıbbi destek de yer alıyor. Stoltenberg, Rus Speznaz özel harekat kuvvetlerinin de bu birlikler arasında olduğunu ifade etti. Ayrıca uydu görüntülerinde tespit edilen Su-25 savaş uçakları da Luninets havaalanında gözüküyor.
Baltık Güvenlik Vakfı'nın kıdemli uzmanlarından Glen Grant, “Bu görüntüler ya modern askeri tarihin en büyük blöfü ya da Rusya'nın dünyaya bir askeri operasyon hazırladığını gösterme isteğinin bir ifadesi” şeklinde uydu görüntülerini yorumladı.
Rusya, Atlantik’ten Pasifik’e 140 gemi ve destek gemileri, 60 uçak ve 10 bin personel ile dünya çapında deniz tatbikatları düzenliyor. Ocak ayında Manş Denizi’nden geçen altı Rus Donanması gemisi son olarak Karadeniz’den geçti.
Rus Interfax haber ajansı, üst düzey bir Rus yetkisine dayandırdığı haberinde, Rusya’nın karasularına yasadışı yollardan giren yabancı gemilere ve denizaltılara ateş açmaya hazır olduğunu aktardı.
Diğer yandan Moskova, Karadeniz’deki füze ve top atış tatbikatlarını gerekçe göstererek kıyı uyarıları yayınladı.
PUTİN DÜNYA İLE OYUN OYNUYOR
Rus birliklerinin sınırın güneyinden kuzeyine kadar her yerde konuşlandırılması da Putin’in yarattığı belirsizliğin bir parçası olarak görülebilir. Olası bir saldırı durumunda Rusya’nın birçok seçeneği var ve bu durumda Ukrayna ve müttefiklerinin ilk saldırının nerden geleceğine yönelik tahmin yapması çok zor.
Cumartesi günü Ukraynalı yetkililer, Rus işgaline ilişkin endişeler nedeniyle vatandaşlarını sakin olmaya ve panik yapmaktan kaçınmaya çağırdı. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, "Şu anda sakin kalmak, ülke içinde konsolide olmak, istikrarsızlaştırıcı ve paniğe neden olan eylemlerden kaçınmak son derecede önemlidir" ifadeleri yer aldı.
Rusya’nın sınır hattındaki askeri yığınağı, paradoksal bir biçimde savaş olmayacağının da bir göstergesi olabilir. Sürekli bir tehdit unsuru yaratmak çok daha yıpratıcı bir seçenek olarak tercih edilebilir. Ünlü satranç oyuncusu Aron Nimzowitsch’in de dediği gibi: “Tehdit, uygulamadan daha güçlüdür.” Dolayısıyla Rusya’nın asıl amacı, hâlihazırda çatlakların olduğu Batı’da sürekli bir baskı yaratarak daha derin çatlaklar oluşturmak olabilir.