Rusya'nın Latin Amerika'da nüfuzu artıyor

Baltık ülkelerinde (Estonya, Litvanya, Letonya), İskandinav ülkelerinde (İsveç ve Finlandiya), Polonya ve Ukrayna’da Amerika’nın etkisi artarken, Latin Amerika’da da Rusya’nın nüfuzu artıyor. ABD, Rusya’yı çevrelemeye çalışırken, Moskova da Washington’un “arka bahçesi”nde güç kazanıyor.

30/01/2023 15:15 Güncelleme: 10/06/2024 14:26

Latin Amerika, uzun yıllardır Amerika’nın arka bahçesi olarak nitelendiriliyor. Ancak Washington, kendi güneyinde bulunan ülkelerdeki nüfuzunu kaybediyor.

ABD’nin, NATO ve Ukrayna savaşı üzerinden Rusya’yı çevreleme stratejisine Moskova yanıtını Washington’un arka bahçesinden veriyor.

NATO’nun doğuya doğru genişlemesine misilleme olarak Rusya, Latin Amerika ülkeleriyle olan ekonomik, siyasi ve askeri iş birliğini geliştiriyor. Moskova yönetimi, Güney Amerika ülkeleri üzerinden kıtadaki etkinliğini artırıyor.

Moskova; Küba, Venezuela ve Bolivya ile uzun süredir devam eden ilişkilerini genişletirken diğer bölge ülkeleriyle de yakın ilişkiler kurmaya çalışıyor.

Latin Amerika’daki yakın ilişkilerini silah satışları, ticaret veya enerji anlaşmaları üzerinden kuran Rusya, ABD’yi endişelendiriyor.

Rusya’nın koronavirüs aşısı olan Sputnik V ile birçok Latin Amerika ülkesine yardım etmesi ve stratejik iş birliği geliştirmesinin ardından Moskova hükümetinin bölgedeki etkisi arttı.

Latin Amerika’da kendilerini solcu, sosyalist olarak tanımlayan liderlerin iktidara gelmesi de Rusya’nın elini güçlendiriyor.

Rusya-Ukrayna savaşının başlamasının ardından Latin Amerika ülkelerinin birçoğu da Moskova'yı destekleme kararı almıştı.

RUSYA’NIN EN ÖNEMLİ TİCARET ORTAĞI MEKSİKA

Rusya’nın Latin Amerika’daki en önemli ticaret ortağı Meksika olarak görülüyor. Meksika, Rusya’ya makine, ekipman ve araçlar ihraç ederken; Rusya’dan metal, kimyasal ürünler, ahşap gibi ürünler ithal ediyor.

Meksika, Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı askeri harekatın ardından ABD ve Batı ülkeleriyle zıt düşerek Rusya’ya karşı bir yaptırım uygulamadı.

Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının ardından Meksika’nın her iki ülkeyle de iyi ilişkiler içinde olmak ve iletişimi sürdürmek istediğini söyleyerek ABD ve Avrupa ülkelerinin yaptığı gibi Rusya’ya bir yaptırım uygulamayacaklarını açıkladı.

Ayrıca Meksika Cumhurbaşkanı, Twitter’da gazetecilerin ‘Rus yanlısı’ olarak etiketlenmesinin “faşizm” olduğunu belirterek, “Biz otoriterleşmeye ve sansüre hayır diyoruz” ifadelerini kullandı.

Meksika, yaptırımlara katılmamanın ötesinde Rusya ile ticari ilişkilerini geliştirmeye devam ediyor.

Rus petrol şirketi Lukoil, 25 Şubat 2022 tarihinde yapılan anlaşmayla birlikte Meksika Körfezi’nde iki petrol sahası satın aldı. Lukoil, bu anlaşma kapsamında Meksika’ya 435 milyon dolar ödeyecek.

YAPTIRIMLAR SONRASI RUSYA İLE YAKINLAŞAN VENEZUELA

ABD ve Batı ülkeleri, Venezuela’da Nicolas Maduro hükümetinin meşruluğunu kabul etmiyor. Muhalif lider Juan Guaido’yu destekleyen Amerika, uyguladığı ekonomik yaptırımlarla Maduro hükümetini devirmeyi planlıyor.

Rus petrol devi Rosneft, Rusya'nın Venezuela petrol pazarına girmesine öncülük etti, ancak ABD'nin Rosneft bağlantılı iki kuruluşa yaptırım uygulaması nedeniyle, Rus hükümeti Mart 2020'de varlıklarını kamulaştırdı.

ABD’nin Venezuela’ya ağır yaptırımlar uygulaması ve sürekli rejim değişikliğine yönelik talepleri desteklemesi, Moskova-Karakas hattındaki ilişkileri olumlu etkiledi.

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'ya ilişkin açıklamalarını destekledi.

Maduro, Rusya halkıyla dostluğun sonsuza kadar süreceğini belirterek, "Venezuela, Putin'e ve Rusya'ya tüm desteğini sunuyor. Dünyanın cesur ve haklı davalarını savunmak için biz giderek daha fazla müttefik olacağız" dedi.

Maduro, "ABD ve NATO'nun Rusya'yı askeri yollarla bitirmek niyetinde olduğunu" ifade ederek, Rusya'nın bölgede barışı savunduğunu söyledi.

RUSYA ve KÜBA, İKİLİ İLİŞKİLERİ DERİNLEŞTİRİYOR

Küba ve Rusya arasındaki ilişkilerde belirleyici olan faktör, ABD’nin faaliyetlerine karşı askeri ortaklıklar oldu.

Rusya Başbakan Yardımcısı Yuri Borisov’un son Küba ziyaretinin ardından Küba Komünist Partisi'nin Politbüro üyesi olan Bruno Rodriguez, “ABD'nin Rusya'ya karşı yürüttüğü psikolojik savaşı şiddetle reddettiğini" belirten bir açıklama yaptı.

22 Şubat 2022 tarihinde ise Rusya Duması, Küba ile imzalanan ve her iki devlet arasındaki mali borçların bir kısmını yeniden müzakere etmeyi amaçlayan anlaşmayı onayladı.

Anlaşma, Rusya'nın Küba'ya 2006-2019 yılları arasında verdiği krediler için ödeme sürelerini 2027'ye kadar uzatıyor.

Rusya’nın borç yeniden yapılandırma anlaşmasını onayladığı gün Küba Dışişleri Bakanlığı, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısıyla ilgili anti-emperyalizmin ilkelerini hatırlatan açıklamalar yaptı.

Küba Dışişleri Bakanı Bruno Rodriguez, Rusya'nın, NATO'nun Doğu Avrupa'ya doğru genişlemesine karşı önlemlerini uygulama hakkı olduğunu savundu.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Kübalı mevkidaşı Miguel Diaz-Canel Bermudez, Kasım 2022’de Kremlin’de gerçekleştirdikleri görüşmede, ABD'nin yaptırımlarına karşı ikili ilişkileri derinleştirmeye hazır olduklarını belirtti.

Putin, "Sovyetler Birliği ve Rusya, Küba halkının bağımsızlık ve egemenlik mücadelelerini daima destekledi. Kısıtlamalara, ambargolara ve ablukalara her zaman karşı çıkıyoruz. Uluslararası platformlarda her zaman Küba’nın yanındayız" dedi.

Rusya’ya resmi ziyarette bulunan Diaz-Canel ise “Mevcut koşullarda dostluğumuzu sağlam bir temelde ve kararlı bir şekilde ilerletmeliyiz ve iş birliğimizi güçlendirmeliyiz" ifadelerini kullandı.

Rusya özellikle Küba, Venezuela ve Meksika ile daha fazla ilişki kurmaya çalışıyor. Rusya, ABD’nin arka bahçesine yerleşiyor. Moskova hükümeti, çıkarlarını artırmak için bölgedeki bağlantılarını güçlendirmeye çalışıyor.

Rusya-Brezilya ilişkileri de ikili ticari ilişkilere odaklanıyor. İki ülke arasındaki ticaret, Rusya'nın gıda ve tarım ürünleri ithalatı ile gübre, mineral yakıtlar ve metal ihracatından oluşuyor.

Brezilya, Rus ekonomik faaliyetinin Latin Amerika’daki merkez üssü. Rus şirketleri Gazprom, Rosneft Brezilya’da aktif olarak projeler yürütüyor. BRICS organizasyonu da Rusya-Brezilya iş birliğini artırıyor. Rusya-Ekvador arasındaki ilişki ise petrol, altyapı inşaatı, bankacılık ve nükleer enerji sektörlerindeki iş birliğini kapsıyor.

NATO Vladimir Vladimiroviç Putin Rusya Federasyonu Amerika Birleşik Devletleri (ABD)