Türkiye ile İsveç arasında bir numaralı gündem maddesi: NATO üyeliği!
Uzun bir süredir NATO’ya dahil olmak için adımlar atan İsveç; son olarak terör örgütlerine yönelik yasayı yürürlüğe soktu. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İsveç'in NATO üyeliğini görüşmek üzere yakında Ankara'yı ziyaret edeceğini söyledi. Peki, Türkiye-İsveç ilişkilerinde neler oluyor? Türkiye, İsveç'in NATO'ya üyeliğini onaylayacak mı?
Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında Finlandiya ile birlikte NATO’ya üye olmak isteyen İsveç, Türkiye ve Macaristan’ın itirazıyla karşı karşıya kalmıştı. Türkiye’nin terör konusundaki endişe ve taleplerine karşılık veren İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, İngiliz Financial Times gazetesine yazdı.
Kristersson, makalesinde, "NATO üyelik başvurusu sürecinin bir parçası olarak terörle mücadelede adım attık" başlığını kullandı. Yürürlüğe giren yasayı anlatan İsveç lideri, "Yeni yasa, bizim çok daha güçlü bir müttefik olduğumuzu kanıtlamaya yardımcı olacak" dedi.
İsveç Başbakanı; 5 hafta sonra Vilnius’ta yapılacak NATO Zirvesi öncesinde Stockholm'ün NATO üyeliği talebinin ciddiye alınması gerektiğinin altını çizdi. Kristersson, geçen yıldan bu yana Türkiye ve Macaristan dışındaki 29 müttefikin İsveç’in üyeliğini onayladığını ve Türkiye ile terörle mücadele konusunda bir anlaşma yaptıklarını dile getirdi.
Yürürlüğe giren yeni yasaya göre; İsveç’te terör örgütüne girmek, terör örgütü övmek ve desteklemek yasa dışı hale geldi.
Kristersson; "İsveç, Türkiye'ye ve ulusal güvenliğine yönelik tehditlere karşı Türkiye'nin yanında ve PKK dahil bütün terör kurumlarını lanetliyor. Terör, sorgusuz sualsiz toplumlarımıza yönelik çok ciddi bir tehdit" açıklamasında bulundu.
Ulf Kristersson yasaya göre cezai yaptırımların ağır olacağını belirtti ve ekledi: ‘‘En basit, maksimum ceza 4 yıl hapis cezası olacak. Daha ağır suçlarda ise minimum 2 ve maksimum 8 yıl hapis olacak. Terör örgütü liderlerine ise 2 yıldan müebbet hapse kadar ceza verilebilecek."
Konuyla ilgili bir açıklama da İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström’den geldi. Yasa parlamentoda onaylandıktan sonra Dagens Nyheter gazetesine konuşan Billström, Türkiye’nin çekincelerinin yeni yasa ile karşılanacağına dikkat çekti.
İsveç Dışişleri Bakanı, açıklamasında, ‘‘PKK'nın topraklarımızdaki faaliyetleri çok geniş. Türkiye'ye yönelik terör faaliyetlerini finanse etmek için kapsamlı çalışmalar yürütülüyor. Ayrıca uyuşturucu satışı ve İsveç toplumuna zarar veren çeşitli yollarla para toplamak için topraklarımızı üs olarak kullanıyor. Başka bir ülkede terör için kullanmaları, bizim bu faaliyetleri daha az ciddiye almamızı gerektirmez’’ dedi.
NATO, ANKARA ZİYARETİNE HAZIRLANIYOR
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ankara’yı ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İsveç’in NATO üyeliği konusunda görüşeceğini bildirdi.
Stoltenberg, Norveç'in başkenti Oslo'da düzenlenen gayriresmi nitelikli dışişleri bakanları toplantısı öncesinde basına konuştu.
İsveç'in NATO'ya üyeliğiyle ilgili soru üzerine Stoltenberg, hafta başında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile telefon görüşmesi yaptığını belirterek, "Yakın zaman içerisinde Ankara'ya gideceğim. Tam olarak ne zaman olduğuna henüz karar verilmedi" dedi.
Sputnik’te yer alan habere göre; Stoltenberg, İsveç'in katılım protokolü ve Türkiye’nin rolü ile ilgili şu açıklamalarda bulundu:
"Mesajım; İsveç'in NATO'ya üyeliğinin İsveç için iyi olduğu kadar İskandinav ülkeleri, Baltık bölgesi ve aynı zamanda tüm NATO ve tabii ki Türkiye ve diğer müttefikler için de iyi olduğudur. Ayrıca bugünden itibaren İsveç'te 1 Haziran'da yeni terörle mücadele yasasının yürürlüğe girdiği gerçeğinin altını çizeceğim. Bu yasalar aslında bir fark yaratıyor."
Stoltenberg, "İsveç'in şimdi, örneğin sadece Türkiye'nin değil Avrupa Birliği ve diğer birçoğunun da değerlendirmesine göre terör örgütü olan PKK da dahil olmak üzere, terörle mücadeleyi hızlandırmak için yeni adımlar attığını gösteriyor. Bu nedenle hem İsveç'te 1 Haziran'da yürürlüğe giren daha güçlü yasaları hem de İsveç ile Türkiye arasındaki iş birliğinin güçlenmiş olmasını memnuniyetle karşılıyorum" dedi.
NATO Genel Sekreteri ayrıca, "Bu, aynı zamanda İsveç'in Madrid'de imzalanan Üçlü Muhtıra'dan kaynaklanan yükümlülüklerini de yerine getirdiğinin kanıtı olacak. Türkiye'nin bazı meşru güvenlik kaygılarının olduğunu unutmamamız gerekiyor çünkü hiçbir müttefik, Türkiye kadar terör saldırısına uğramadı. Bu nedenle terörün her türlüsüne karşı Türkiye ile birlikte çalışmamız önemlidir. Bu nedenle NATO müttefiklerinin yaptıklarını ve aynı zamanda İsveç'in geçen ay teröre karşı mücadeleyi ve Türkiye ile iş birliğini hızlandırmak için yaptıklarını memnuniyetle karşılıyorum. İsveç'in katılım protokolünün yakında onaylanacağından eminim" şeklinde konuştu.
Uluslararası medyada son zamanlarda sıkça dönen haberlere göre; Türkiye’ye F-16 satışının yapılması NATO-İsveç ekseniyle ilgiliydi. Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre, konu hakkında yaptığı açıklamada, ‘‘F-16 satışıyla İsveç’in NATO’ya girmesi çok farklı konular. F-16 satışına desteğimiz çok net’’ dedi.
FİNLANDİYA VE İSVEÇ DENGELERİ NASIL ETKİLEYECEK?
Finlandiya ve İsveç, Rusya-Ukrayna savaşına kadar NATO üyeliğine sıcak bakmıyor ve tarafsızlığını koruyordu. Daha sonrasında askeri destek ve güvenlik endişeleri ile Finlandiya NATO’ya dahil olurken İsveç’in üyeliği henüz onaylanmadı.
Bugün yürürlüğe giren yasanın, Türkiye'nin terör konusundaki endişelerini giderip gidermeyeceği henüz bilinmiyor.
Finlandiya’nın ittifaka dahil olması ile Rusya, İskandinav bölgesinde NATO ile sınır komşusu oldu. Bu sınır, Rus yönetimi için güvenlik açığı anlamına geliyor ve ilerleyen dönemde daha sert bir dış politika yürütülmesi bekleniyor.
İlk etapta özellikle Finlandiya’nın Rusya’dan temin ettiği doğal gaz, petrol ve tahıl ürünlerinin alımının durdurulması ve iki ülkeye de ağır ekonomik yaptırımların uygulanacağı tahmin ediliyor. NATO’nun Rusya’yı çevreleme adımı olarak düşünülen yeni müttefiklerinden sonra gözler Rusya’dan gelecek olası bir hamleye çevrildi.