Venezuela'da iktidar ile muhalefet arasında yeni bir sayfa açılıyor

Venezuela’da 27 Kasım 2022’de, muhalefet ile iktidar BM programı çerçevesinde anlaştı. Devlet Başkanı Nikolas Maduro, muhalefet lideri Juan Guaido ile “yeni bir sayfa açtığını” duyurdu. Peki, Venezuela’da muhalefet ile iktidar arasında ipler neden gerilmişti?

30/11/2022 17:59 Güncelleme: 10/06/2024 14:27

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro Moros, 14 Nisan 2013 günü yapılan genel seçimlerin ardından devlet başkanlığına seçildi.

Maduro’nun göreve gelmesiyle birlikte de ülkedeki enflasyon, hiper-enflasyona dönüştü.

Maduro’nun ardından yaşanan ülkedeki hiperenflasyon, elektrik kesintileri, gıda ve ilaç kıtlığının neden olduğu huzursuzluklar politik bir krize dönüştü.

Bunun sonucunda da Devlet Başkanı Maduro ülke ekonomisini kötü yönettiği yönündeki eleştirilere maruz kaldı.

Maduro hükümetinin kriz karşısında etkili adımlar atamaması da; sosyal sorunların artmasına, halkın sokaklara dökülmesine neden oldu.

Başkan Maduro ise yaşanan ekonomik krizi Batı komplosu olarak nitelendirdi ve başta ABD olmak üzere Batılı devletlerin Latin Amerika’dan çekilmesi gerektiğini söyledi.

ABD, uygulamaya koyduğu yaptırımla, Venezuela hükümetinin ABD'deki borç ve varlık piyasalarına erişimini yasaklamıştı.

Maduro ekonomik sorunlar nedeniyle sokaklara dökülen göstericilere de sert müdahalede bulundu.

2017 yılında ise muhalefetin elinde bulunan Ulusal Meclis'in yetkileri elinden alındı ve yeni bir anayasanın yazımı için Kurucu Meclis'in oluşturulması amacıyla seçimlere gidildi.

Nicolas Maduro, Mayıs 2018'de düzenlenen devlet başkanlığı seçimlerini kazandı ve 10 Ocak'ta yemin ederek, altı yıllık yeni görev dönemine başladı.

Ulusal Seçim Konseyi Başkanı Tibisay Lucena, oyların yüzde 90'ından fazlasının sayıldığını ve Maduro'nun 5,8 milyon ile yüzde 67,7 oy oranına ulaşarak yeniden seçildiğini bildirdi.

Dönemin ABD Başkanı Donald Trump, seçim sonuçlarını hiçbir şekilde tanımayacağını açıkladı.

Trump’ın başkan yardımcısı Mike Pence ise "Amerika Birleşik Devletleri, Venezuela'da demokrasi restore edilene, Venezuela halkı doğuştan hakkı olan özgürlükleri elde edene kadar çabalarına ara vermeyecek, asla geri adım atmayacaktır" dedi.

Guaido ve destekçileri Maduro'nun seçilmesini "gayrimeşru" gördükleri için devlet başkanlığı koltuğunun boş olduğunu savunuyordu. Bu nedenle Ocak 2019’da muhalif siyasetçi Juan Guaido, kendisini ülkenin “geçici devlet başkanı” ilan etti.

Guaido, hükümet karşıtı gösterilerde destekçilerine yaptığı konuşmada, “Yönetimin gasbedilmesine son vermek, geçici hükümeti kurmak ve özgür seçimler düzenlemek için resmi olarak Venezuela'dan sorumlu devlet başkanlığı görevini üstlenmeye yemin ediyorum" ifadelerini kullandı.

Halktan kendisini desteklemesini isteyen Guaido, “Biliyoruz ki bu tek kişilik bir iş değil ve sonuçları olacak. Bu büyük ulusal güç ve umut hareketinin önüne geçilmesine izin vermeyeceğiz” şeklinde konuştu.

Juan Guaido, hükümet karşıtı gösterilerin devam edeceğini belirterek, "Yorulacak mıyız? Hayır. Demokrasiye, özgürlüğe, tekrar suya, doğal gaza ulaşıncaya kadar ekmek her Venezuelalının masasına ulaşana kadar direneceğiz" dedi.

Seçimlerin ardından başlayan protestoların neticesinde de muhalefet lideri Guaido, Ulusal Meclis, ABD ve 50'yi aşkın ülke tarafından "Geçici Devlet Başkanı" ilan edildi.

MADURO: “AB’YE İLERLEMEK İÇİN YENİ BİR SAYFA”

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, 23 Temmuz 2021'deki açıklamasında, muhalefet ile diyalog masasında buluşabileceklerini açıklamıştı.

Başkan Maduro, Juan Guaido ile ABD yaptırımlarının kademeli kaldırılması karşılığında görüşmeye hazır olduğunu bildirmişti.

Maduro, ABD yaptırımlarının kademeli kaldırılması karşılığında uluslararası gözlemcilerin denetiminde ülkede "özgür ve adil" bir seçim takviminin belirlenmesini talep etmişti.

Meksika'da birinci tur görüşmelerinde 13 Ağustos'ta mutabakat imzalayan taraflar, 7 Eylül'de ise ikinci turda iki konuda kısmi anlaşma imzalamıştı.

İktidar ile muhalefet, üçüncü tur müzakereler kapsamında Meksika'da 24-27 Eylül'de yeniden bir araya gelmişti.

Eylül 2021’de yapılan ortak açıklamada ise sosyal, ekonomik ve politik konulara çözüm arayışında ilerleme katedildiği belirtilerek, "Ulusal ve uluslararası siyasi ve sosyal aktörlerle istişarelerin derhal yürütülmesi, diyaloğun geliştirilmesinde toplumsal cinsiyet yaklaşımının sağlanması konusunda anlaşmaya varıldı” denilmişti.

17 Ekim 2021 tarihinde de hükümet ile muhalefet temsilcilerinin tekrardan bir araya gelmesi bekleniyordu ancak Venezuelalı iş insanı Alex Saab’ın kara para aklama iddiasıyla ABD'ye teslim edilmesi iktidar tarafının görüşmelerden çekilmesine neden olmuştu.

12 Kasım 2022 tarihinde ise Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, Venezuela'da iktidar ile muhalefet arasında diyalog görüşmelerinin yeniden başlayacağını duyurmuştu.

Petro, Venezuela'da taraflar arasında diyaloğun ilerletilmesi için ekonomik ambargoların kaldırılması ve genel af önerisinde bulunmuştu.

27 Kasım’da Venezuela hükümeti ve muhalefetinin, Birleşmiş Milletler (BM) insani yardım programı çerçevesinde anlaşmaya vardığı bildirildi.

Anlaşmaya Venezuela Devlet Başkanı Nikolas Maduro, muhalefet lideri Juan Guaido ve ABD tarafı temsilcilerinin imza attığı aktarıldı.

ABD’nin ülkeye yönelik bazı petrol yaptırımlarını hafifletmeyi kabul ettiği belirtildi.

Venezuela Devlet Başkanı Maduro da Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Başkanlığını yaptığım Bolivarcı Hükûmet ile muhalefetin oluşturduğu Üniter Platform arasındaki müzakere sürecinin yeniden başlaması, AB'ye doğru ilerlemek için yeni bir sayfa açtı. Bu anlaşma, Venezuelalıların barış ve esenliği içindir” dedi.

Venezuela’da muhalefet ve iktidar yoksullar için sağlık, gıda ve eğitim programlarını finansa etmek için BM tarafından yönetilen bir fon oluşturma konusunda şimdilik anlaşmış görünüyor ancak ilerleyen zamanlarda bu durumun ne olacağı hala bir netlik kazanmış değil.

Donald Trump Amerika Birleşik Devletleri (ABD)